Böbrek Fonksiyonlarını Korumak İçin Neler Yapılmalıdır?
Böbrek Fonksiyonlarını Korumak İçin Neler Yapılmalıdır?
Böbrek koruyucu tedaviler böbrek yetmezliğinin erken evrelerini de içine alacak şekilde uygulanmalıdır. Böylece böbrek hastalığının ilerleme hızı yavaşlatılarak diyalize başlama zamanı geciktirilebilir. Böbrek fonksiyonlarını korumak ve böbrek hastalıklarının hızını yavaşlatmak için aşağıdaki uygulamalar yapılabilir:
- Kan basıncının kontrolü: Yüksek tansiyon böbrek hasarını artırır ve kalp damar hastalığı gelişimini kolaylaştırır. Başta tuzsuz diyet olmak üzere yaşam tarzı değişiklikleri ve çeşitli ilaçlar bu amaçla kullanılır. Hedeflenen kan basıncı hastanın yaşına ve protein kaybı miktarına göre değişse de 140/90 mmHg ‘nın altında olmalıdır.
- Kan şekerinin kontrolü: Böbrek hastalığının hem gelişme riskini azaltır hem de ilerlemesini yavaşlatır. Şeker hastalığında böbrek yetmezliği gelişmemesi ve ilerlememesi için üç aylık ortalama kan şekeri değerini gösteren HbA1c testi 7.0’nin altında olmalıdır.
- Diyetle alınan protein miktarının azaltılması: Yüksek protein içerikli gıdalarla beslenmek böbreğin iş yükünü artırır ve böbrek süzme işlevindeki azalmayı hızlandırır. Bu nedenle diyetteki proteinli gıdalar beslenme bozukluğuna yol açmayacak şekilde kısıtlanmalıdır.
- Şişmanlığın tedavisi: Kilo vermek tansiyon kontrolü ve böbrekten protein kaybının azaltılmasını sağlayarak böbrek fonksiyonlarını korumak üzerinde olumlu etkilere sahiptir. Şişmanlığın tedavisinde diyet ve aşırı olmamak şartıyla egzersiz önerilmektedir.
- Sigaranın bırakılması: Sigara kalp damar hastalığına yol açtığı ve böbrek hastalığının ilerlemesine neden olduğundan sigara içilmemeli, içiliyorsa bırakılmalıdır.
İdrarla atılan protein miktarının azaltılması: İdrarla protein kaybı böbrek yetmezliiğnin ilerlemesine katkıda bulunan en önemli faktörlerden biridir. Diyabetik ve diyabetik olmayan kişilerde proteinürinin azaltılması böbrek yetmezliği sürecini yavaşlatır. Bu hastalarda kan basıncının normalleştirilmesi ve uygun ilaç tedavisi en uygun yaklaşımdır. - Böbreğe zararlı olabilecek ilaçlardan kaçınılmalı: böbrek hastalarında ağrı kesiciler(romatizmal ilaçlar), bazı antibiyotikler ve bazı ilaçlı film çekimleri (bilgisayarlı tomografi ve magnetik rezonans(MR) ve angio uygulamaları) böbrek yetmezlik riskini artırır.
Yard. Doç. Dr. Ayşe Sinangil
İstanbul Bilim Üniversitesi
İç Hastalıkları A.B.D./Nefroloji B.D