Nakil Ameliyatı Nasıl Yapılıyor ?

Kadavradan böbrek nakli ameliyatında böbrek beyin ölümü gelişmiş olan vericiden çıkarılır ve 4 derece altında soğuk ortamda nakledileceği kişi için bekler. Kadavradan böbrek naklinde zamana karşı bir yarış yapılır. Çünkü böbreği çok bekletmeden nakli ameliyatını yapmak gerekir. Bu sebeple böbrek nakli ameliyatı gün ortası, gece yarısı uygun olan ilk fırsatta gerçekleştirilir. Bekleme süresi 24 saati aştığında böbreğin hemen çalışmaya başlamaması riski artar. Nakil sırasında nakledilecek kişi ameliyata hazırlanırken böbrek özel paketinden çıkarılır ve damarların dikilebileceği şekilde hazırlanır. Daha sonra aşağıda anlatıldığı şekilde nakil ameliyatı gerçekleştirilir.

Günümüzde böbreğin nakledilmesi ameliyatı tüm dünyada aynı şekilde yapılmaktadır. Yakınlarına böbrek bağışlayacak vericilerden ise böbreğin çıkarılması son on yıldır laparoskopik yöntemle ve dünyada yeni yeni en son noktada retroperitonoskopik yöntemle yapılmaktadır. Dünyada bu tekniğin öncülerinden olmak ve ülkemizdeki böbrek bağışlayan vericilere en ileri ameliyat tekniğini uygulamaktan gurur duyuyoruz.

Canlıdan böbrek naklinde ise böbrek sevdiğine hayat hediyesi veren bir kişiden alınır. Kadavra böbrek nakli gibi acil şartlarda değil, planlı olarak yapılan bir ameliyattır. Planlandığı şekilde önce verici olan kişi ameliyata alınır ve verici ameliyatı başlar. Vericinin ameliyatının ilk kısmı tamamlanırken alıcı ameliyathaneye alınır. Verici ameliyatında böbreğin çıkarılması aşamasına gelindiğinde, alıcıda böbreğin takılmasına hazır aşamaya gelir. Böbrek çıktığı vücuttan nakledileceği vücuda geçerken kansız kaldığı bu süre kısa tutulmalıdır. Böbrek nakil için masaya geldikten sonra aşağıda belirtilen böbrek nakli ameliyatı tamamlanır.

Canlıdan Böbrek Naklinde Ameliyat Öncesi Gün

Canlıdan böbrek naklinde hasta ve vericisi planlanan ameliyat gününden bir gün önce hastaneye yatırılır. Servisimizde son kez tetkikleri bir daha yapılır. Anestezi doktoru ameliyat öncesi alıcı ve vericiyi değerlendirir. Gerekli durumda hazırlık aşamasında daha önceden hastayı değerlendirmiş olan kalp veya göğüs hastalıkları gibi diğer uzman branşlardan hekimleri de ameliyat öncesi bir daha değerlendirme olanağı bulabilir. Alıcının gerekir ise son hemodiyaliz işlemi merkezimizde tamamlanır. Bu arada böbrek nakli için yeni yatan hasta ve vericisinin serviste halen yatan nakil olmuş hastalar ile tanışması ve ameliyat hakkında bizzat onlarda bilgi almaları ameliyat stresini oldukça azaltmaktadır. Ameliyat olacak çifte ameliyattan bir gün önce solunum egzersizi yapmaya başlaması için triflow (topları kaldırma) cihazı verilir ve kullanımı anlatılır. Aynı zamanda gece yarısından sonra hiçbirşey yiyip içilmemesi gerekir.

Böbrek Nakli Ameliyatı Günü

Ameliyat günü alıcı ve vericinin yaşadığı en değerli gündür. Özellikle kendilerinden ameliyat öncesi duygularını anı defterimize aktarmalarını rica ederiz. Bu bizim de ilerde kendileri ile paylaştığımızda büyük bir keyif aldığımız bir anı olmaktadır. Alıcı ve verici ameliyat için odalarında beklerken onlara bir anestezik ilaç verilir. Bu sayede ameliyathaneye inerken daha rahat olmaları sağlanır. Ameliyata ilk olarak verici alınmaktadır. Yaklaşık bir saat sonra alıcı ameliyata alınır. Ameliyathaneye inen çifte ilk olarak anestezi ilaçları verilerek uyumaları sağlanır. Bu sayede ameliyathanede olan biten sırasında hiçbir şey hissedilmez. Hem verici hem alıcı için ameliyat süresi yaklaşık iki saat kadardır. Ancak ameliyata başlamadan önceki hazırlık süreci ve ameliyat sonrası anestezinin etkisinin geçmesi için beklenen sure ile aşağıya iniş ve odaya geliş süresi yaklaşık 4-5 saati bulmaktadır. Bu bilgiler özellikle nakil olacak çifti heyecanla bekleyecek aile üyeleri ile paylaşılır. Ameliyat günü böbrek nakli servisimizde hem nakil olacak çiftin sağlığı hem de nakil olmuş çiftlerin sağlığı için çok kalabalık bir aile ziyareti olmamasının önemini hasta ve yakınlarına hatırlatmak gerekebilir.

Böbreğin Alıcıya Nakli

Alıcı ameliyathane odasına alındığında ilk olarak anestezi ilaçları damardan verilir ve bundan sonra hiç bir şey hissetmez.. Alıcı uykuya daldıktan sonra idrar sondası takılır. Aynı zamanda boyundan ince bir kateter takılır. Bu kateter büyük damarlara verilecek özel ilaçlar için ve santral damarlarda basıncı ölçerek uygun miktarda serum verilmesi için kullanılır. Alıcıda genellikle böbrek sağ alt kadrana takılır. Bunun sebebi tüm insanlarda anatomik olarak sağ tarafta böbreğin takılacağı damarların sol tarafa göre daha yüzeyel seyretmesidir. Burada yapılan 10 -15 cm uzunluğundaki oblik seyirli kesiden karına girilir. Karın içi organları koruyan karın zarı açılmadan karından bacağa doğru uzanan büyük damarlar uygun şekilde hazırlanır. Bu damarlara anatomik olarak iliak damarlar ismi verilir.

Kadavra ya da canlı vericiden gelen böbrek ameliyat sahasına alınır. Alıcının iliak damarlarının her iki ucuna klemp konularak buradaki kan akımı durdurulur. Böbreğin damarlarının çapına uygun olarak bu damarların duvarında uygun teknikle bir delik açılır. Böbreğin önce toplar damarının ucu ilak venin üzerindeki deliğe uygun şekilde dikilir. Daha sonra böbrek atar damarının uç kısmı alıcının ilak damarında açılmış olan deliğe uygun teknikle dikilir. Bazen böbreğin atardamarları birden çok sayıda olabilir. Bu durumda tüm damarların tek tek ilak damara dikilmesi gerekir. Bu işlem bittiğinde damarlarda kan akımını durduran klempler açılır ve böbrek dolaşımı sağlanır. Böbreğin ilk andaki sağlıklı dolaşım görünümü ve idrar yapmaya dakikalar içerisinde başlamasi böbrek naklinin başarılı olduğunun önemli belirtisidir. Daha sonra hastanın mesanesi ortaya konur. Uzun zaman idrar yapmayan hastalarda mesane iyice küçülmüş ve duvarı kalınlaşmış halde olabilir. Böbreğin idrar yolunun uç kısmı mesane üzerinde açılan deliğe tekniğine uygun şekilde birleştirilir. Bu birleştirme sonrası idrar yolu üzerine mesane duvarı uygun şekilde kapatılarak bir tünel oluşturulur. Bu tünel sayesinde idrarın mesaneden böbreğe geri kaçması, yani reflü olması önlenmiş olur. Kanama kontrolü yapılarak karın duvarı ve cilt kapatılır. Anestezi hastayı tam olarak uyandığına karar verdiğinde yatağına gönderir. Çok nadir durumlarda anestezi hastayı yoğun bakımda birkaç saat gözlemeyi gerekli görebilir. Hastalarımıza merkezimizde ağrı pompası verilmektedir. Yani kendi elindeki düğme sayesinde istediği zaman ağrı kesiciyi kendisi verebilmektedir. Bu sayede ameliyat sonrası ağrı daha da az olmaktadır.

Vericiden Böbreğin Çıkarılması

Verici ameliyathaneye alındıktan sonra damar yolundan anestezi ilaçları verilir ve bundan sonra hiç bir şey hissetmez. İlk önce bir idrar sondası takılır. Daha sonra hangi taraf böbrek çıkarılacak ise o taraf yukarda olacak şekilde yan yatar pozisyona getirilir. Ameliyat bölgesi steril hale getirilir ve örtüler yerleştirilerek ameliyat öncesi hazırlık tamamlanır. Verici odaya geldikten ve hemen uyuduktan sonra başlayan bu hazırlık süresi genellikle 30 – 45 dakika sürer. Merkezimizde böbreği çıkarma ameliyatı kamera altında küçük kesiler kullanılarak yapılmaktadır. Kaburgaların altından yapılan iki adet 1 cm lik kesilerden kamera ve özel aletlerin yardımıyla böbrek serbest hale getirilir. Böbreğin idrar yolunun ve damarlarının ortaya konması süreci bir saatten kısa sürebileceği gibi iki satten uzun sürdüğü ameliyatlar da olabilir. Operasyon süresi teknik olarak daha zor olan sağ böbreğin çıkarılması, böbrek çevresindeki yağ dokusunun sert olması, birden çok böbrek arteri olmasına, böbrek veninin birçok dal vermesi gibi durumlara göre değişir. Böbrek vericisinde ameliyat sırasında damarlardan kanama olması, akciğerlere hava kaçması, kamera altında gerçekleştirme güçlüğüne bağlı olarak büyük kesi yapılarak açık ameliyata geçilmesi gibi komplikasyonlar olabilir. Bugüne kadar 400 vakayı aşkın serimizde bu komplikasyonlardan hiçbirinin gelişmediği başarı çizgimizi korumak için dikkatle sürdürüyoruz. Alıcı odası böbreğin nakledilmesi için hazır konuma geldiğinde vericide öncelikle böbreğin idrar yolu bir klip ile ucu kapatılarak kasilir ve serbest hale gelmiş olur. Böbreğin tek bağlı olduğu kısmı olan damarları özel klipler ve zımba gibi sıra teller koyan stapler cihazlarlarıyla kesilerek böbrek tamamen serbest hale getirilir. Karın alt tarafında bulunan 5-6 cm genişliğinde bir kesiden serbest hale getirilen böbrek karın dışına çıkarılır. Ameliyat kesileri uygun şekilde kapatılarak ameliyat bitirilir. Anestezi kesilerek verici uyandırılır. Anestezi doktoru gözetiminde gözetim altında tutulur. Anestezi doktoru tarafından tam olarak uyandığı sonucuna varıldığında odasına çıkarılır. Vericilere merkezimizde ağrı pompası verilmektedir. Yani kendi elindeki düğme sayesinde istediği zaman ağrı kesiciyi kendisi verebilmektedir. Bu sayede ameliyat sonrası ağrı daha da az olmaktadır.

Ameliyat Sonrası ve Taburcu Olmak

Ameliyat sonrası en zor geçebilecek dönem ilk 12 saattir. Böbreğini retroperitonoskopik ameliyat ile yakınına bağışlamış olan bir verici ertesi sabah kendini küçük ameliyat kesileri sayesinde oldukça iyi hisseder. Böbrek veren kişi genellikle ikinci – üçüncü gün kendilerini eve gidecek kadar iyi hisseder. Aslında benzer durum alıcı için de geçerlidir. Özellikle nakil sonrası başlanılan steroid ilacı alıcının ağrı eşiğini dirençli bir hale getirir. Verici de kendisini ikinci – üçüncü gün eve gidecek kadar iyi hisseder. Ancak nakil sonrası bağışıklık baskılayıcı tedavi alması sebebiyle ameliyat sonrası altı gün hastanede yatması gerekir. Böbrek nakli olan hastanın genellikle dördüncü gün boynundaki kateter, beşinci gün idrar sondası çekilir. Nakil sonrası alıcı altıncı gün evine dönebilir.